چاپ کردن این صفحه

بر گرفته از مقاله ارائه شده در كنفرانس BAPAM ادینبورگ - سال 1999

پیانو و استرس

مقاله ای جهت آشنایی بیشتر پیانیست ها‌، پزشكان و متخصصین فیزیوتراپی با تمرینات پیانیست ها و روشهای صحیح نوازندگی و مواجهه با آسیب های ناشی از نوازندگی.

 

=========================

نویسنده :‌Richard Beauchamp

مترجم :‌محسن جوزی

========================

پیانیست ها معمولا چه تمریناتی را انجام میدهند و چه میزان زمان صرف تمرینات می كنند؟

بیشتر نوازندگان حرفه ای  حدود 1 ساعت  در روز  (و یا بیشتر )  زمان برای تمرینات تكنیكی صرف می كنند. این تمرینات معمولا شامل تمرینات HANON (‌تمریناتی برای پنج انگشت كه كه شامل الگوهای متنوع است) ، Dohnanji و یا  Cortot برای استقلال انگشتان است(‌به نظر من دو تمرین Dohnanji و  Cortot بسیار خطرناك هستند و اگر به درستی و با ظرافت تمرین نشوند میتوانند آسیب های جدی برای نوازنده ایجاد كنند). این تمرینات تكنیكی شامل نواختن گامها(كه شامل فرمهای مختلف اجرای 36 گام شامل گامهای ماژور و مینور { هارمونیك و ملودیك} و گامهای كروماتیك می شود و به صورت یك دستی، دو دستی، حركت موازی یا مخالف، اجرا با فواصل سوم، اكتاو، ششم ، به صورت لگاتو، استاكاتو و .... )‌ و اجرای قطعات تمرینی متداول (‌ كه به دشواری های یك تكنیك خاص می پردازند) نظیر چرنی، كلمنتی، شوپن و لیست می شوند. بسیاری از پیانیستها یك رژیم تمرینی برای خود تعریف می كنند تا بتوانند در مدت حداكثر یك ساعت در روز تمامی تمرینات تكنكی را انجام بدهند. در اینجا می توان به كتاب ارزشمند  "تمرینات تكنیكی  روزانه یك ساعته برای پیانو"‌ نوشته  Geoffrey Tankard در سال 1960 اشاره نمود كه در آن پیشنهاد شده است كه نوازندگان میتوانند تمرینات تكنیكی خود را به یك ساعت در روز به صورت مختصر و مفید كاهش دهند.

 اغلب پیانیستها برای اینكه بتوانند در فضای رقابتی حرفه ای بسیار دشوار موجود خود را آماده نگاه دارند باید این چنین تمریناتی را برای خود در نظر بگیرند. این كار بسیار شبیه به تمرینات حرفه ای قهرمانان ورزشی است كه مجبورند با استفاده از تمرینات خاص همواره بدن خود را در حالت آماده نگاه دارند، با این تفاوت كه پیانیستها  بعد هنری و فكری را نیز در تمریناتشان مدنظر قرار می دهند. بیشتر نوازندگان برای فعال كردن رفلكس های خودكار(غیر ارادی)  بدن در مواجهه با آكوردها و ... نیاز به تكرار بسیار زیاد حركات دارند. نواختن بعضی از آثار بزرگ پیانو نیاز به استقامت قابل توجهی دارد. برخی محاسبه كرده اند كه انرژی مورد نیاز برای نواختن كنسرتو پیانو شماره 3 راخمانینف برابر با انرژی مورد نیاز برای ریختن 3 تن زغال سنگ به درون كوره با بیل است! جالب اینكه این محاسبه بدون در نظر گرفتن انرژی صرف شده جهت اجرای جنبه های احساسی و فكری اثر انجام شده است.

بعضی از پیانیستها به سطحی از نوازندگی می رسند كه احساس می كنند تكنیك لازم برای اجرای قطعات مورد نظرشان را كسب كرده اند ولی برخی دیگر احساس می كنند كه  همچنان باید به تمرینات تكنیكی روزانه بپردازند. به عنوان مثال Shura Cherkassky، پیانیست مشهور، هر روز گامها و آرپژ ها را در سركلیدهای مختلف تمرین میكرد ولی Barenboim عنوان میكرد كه وقت بسیار كمی را صرف تمرینات تكنیكی اش می كند. به نظر می رسد كه مقدار تمرینات تكنیكی مورد نیاز برای هر پیانیست به توانایی های طبیعی او - نظیر توانایی تمرین ذهنی، هماهنگی و یادگیری - و در بعضی از مواقع  ترس بی مورد از  تمرین نكردن بستگی دارد. توانایی پیانیستها در به یادسپاری حافظه آنها از احساس ماهیچه ای و تنظیم فاصله ها(ی فیزیكی‌)‌ به هنگام نواختن ساز بسیار متفاوت است. البته این را هم باید در نظر داشته باشیم كه برخی از پیانیستها از گفتن میزان دقیق تمرینات روزانه خود خودداری می كنند(تمریناتشان را كمتر از مقدار واقعی بیان می كنند) و این موضوع بحث را كمی پیچیده میكند. 

یادگیری نت خوانی زمان بر است. تفاوت بسیار زیاد پیانیستها در یادگیری نت خوانی نیز مجددا به قابلیتهای سرعت تفكر و هماهنگی فیزیكی در آنها بستگی دارد. بعضی از نوازندگان ساعتها تمرین فیزیكی انجام میدهند، چرا كه  بر روی حافظه ماهیچه ای تكیه می كنند. این در حالیست كه برخی دیگر فقط چند دقیقه نت را نگاه كرده و آن را به یاد می سپارند. البته این موضوع الزاما نمی تواند دلیل برتری یك نوازنده  باشد، بلكه نشان دهنده استعداد او در ایجاد تعادل بین استعدادهای فیزیكی و ذهنی اش است. به عنوان مثال بعضی مواقع كسانی كه موسیقی را به كندی فرا میگیرند توانایی عجیبی در درك كیفیت صدا دارند و شما از صدای ساز آنها لذت می برید، در حالیكه ممكن است زیاد تمایلی به شنیدن اجرای نوازنده ای كه به سرعت موسیقی را فرا می گیرد نداشته باشید. به نظر من هر چه قدر نوازنده فراگیری و گسترش اطلاعات تئوری  و تجزیه موسیقی را زودتر آغاز كند، در آینده به تمرینات فیزیكی بسیار كمتری بر روی ساز نیاز خواهد داشت. در اینجا میخواهم نقل قولی را از پیانیست امریكایی، John Browning بیان كنم كه البته ممكن است بسیاری با آن موافق نباشند. او می گوید : " اغلب هنرجویان تصور میكنند كه فرمولهای خاصی وجود دارند كه نوازندگان برتر با استفاده از آنها برای یادگیری آثار استفاده میكنند. كاری كه من برای یادگیری قطعات انجام میدهم این است كه آن قطعه را آنقدر تكرار میكنم تا با قلبم آن را درك كنم"‌. البته برخی می گویند كه این اظهار نظر ناشی از این است كه او از استعدادها و توانایی فكری خود بی اطلاع بوده است كه چنین اظهار نظری كرده است. 

همچنین نوازندگان باید همواره برای اجرای رپرتوار خودآماده باشند. بسیاری از نوازندگان بزرگ پیانو بایستی آمادگی اجرای تمامی قطعات رپرتوار حجیم خود را داشته باشند. این رپرتوار می تواند شامل حدود 20 كنسرتو یا بیشتر، 32 سونات پیانوی بتهوون،‌ بسیاری از 48 پرلود و فوگ باخ  به علاوه سوییتها،‌ پارتیتا ها و سایر قطعات باخ كه جزو رپرتوار استاندارد پیانو محسوب می شوند، سونات های موتسارت و شوبرت، بسیاری از آثار شوپن، لیست، شومان، برامس، دبوسی و راول و ... باشد. از طرفی رپرتوار استاندارد قطعات قرن بیستم (‌كه به سرعت در حال پیشرفت است)  نظیر آثار مسیان، بارتوك، استراوینسكی، لیگتی، بریو، برگ و شوئنبرگ را هم باید به آن اضافه نمائیم. نوازندگانی كه پیانو، هارپسیكورد و ارگ مینوازند ممكن است در رپرتوار  دوره های اول موسیقی و یا رپرتوار معاصرمتخصص باشند. متخصصین رپرتوار معاصر باید تلاش مضاعفی را بر روی شناخت زبان جدید موسیقی، یادگیری سریع قطعات جدید، اجرا و ضبط آنها برای اولین بار (و در حالی سازنده اثر در قید حیات است) داشته باشند.

علاوه بر تمامی مواردی كه در بالا به آنها اشاره شد، نوازنده در طول سالهای كاری خود همواره به دنبال دستیابی به صدایی شفاف تر و با كیفیت تر است. گویا تمرینات نوازنده برای اجرای بهتر آرپژها و گام ها پایان ناپذیر است و او همواره به دنبال یافتن جنس صدایی بهتر و بیانی رساتر در موسیقی است و برای حصول آن، متوازن سازی آكوردها و انواع پدال گیری ها را آزمایش می كند. در مورد  متوازن سازی اكوردها،‌ انگشتان باید یاد بگیرند تا حداقل با دو شدت متفاوت در هر یك از دستها بنوازند‌( ملودی و آكومپانیمان). و یا حتی به طور همزمان 3 یا 4 شدت متفاوت را اجرا كنند.اجرای آكوردهای آغازین كنسرتو شماره 4 بتهوون برای اغلب پیانیستها دشوار است. نوازنده با 8 نت مواجه است و بایستی آنها به درستی با یكدیگر متوازن كند، بدون اینكه قبل از اجرا میزان سفتی كلیدهای پیانو را امتحان كرده باشد. هر پیانیستی (با در نظر گرفتن اینكه تكنیك او به اندازه كافی رشد كرده باشد تا بتواند تصویر ذهنی از صدا پیش از اجرا داشته باشد)این آكوردها را در در هر بار اجرای این اثر،  با صدای متفاوتی اجرا میكند، حتی وقتی كه بر روی یك ساز مشابه می نوازد. من احساس میكنم بر خلاف تصورات رایج میان نوازندگان، بالابردن میزان كار ذهنی و فكری نسبت به تمرینات فیزیكی (كه بر سرعت و قدرت صدا تاكید دارند)‌  بهتر میتواند سلامت نوازنده را تضمین كند و نهایتا تكنیك را بیشتر ارتقاء‌دهد. چرا كه این كار شامل بازخوردهای ماهیچه ای/شنوایی  بیشتری است و به  خوبی میتواند موجب برقراری تعادل در شرایط فیزیكی نوازندگی شود.

علاوه بر اینها داشتن شناخت در مورد آهنگساز، ویژگی های دوران تاریخی آهنگساز و مطالعه در خصوص ویژگی های هنری آن دوره نظیر نقاشی، معماری، شعر، رقص و ادبیات میتواند نیاز به تمرینات فیزیكی را كمتر كرده و در نتیجه ضمن ارتقاء كیفیت اجرا، ریسك بروز ضایعات جسمی دراثر تمرینات زیاد را نیز كاهش دهد. با استفاده از این كارهای مقدماتی، پیانیست تلاش می كند تا احساس و روح اثر،‌ ظرافت ها و توازن ساختاری آن كشف كند و در عین حال بهترین راه برای انتقال این یافته ها ( كه به طور لحظه ای به نوازنده الهام میشود) را به شنوندگان بیاید.

من با سایر پیانسیت ها نظیر نوازندگان شاغل در اركستر، اركستر مجلسی و ... برخوردی نداشتم ولی هر كدام از این نوازندگان با مشكلات خاص خودشان مواجه هستند. نوازندگان زیادی هستند كه در حوزه ها ی دیگری غیر از مواردی كه در این مقاله ذكر شده است فعال هستند.

بنابراین زمان تمرین، از پیانیستی به پیانیست دیگر بسیار متفاوت است. اغلب نوازندگان به گونه ای تمرینات خود را مدیریت میكنند تا بتوانند تا مدت زمان معینی به سطح مورد نظر دست یابند. حال با توجه به استعداد و زمانی كه در اختیار دارند ممكن است تمریناتشان به میزان 3 ساعت در روز و یا بیشتر باشد. از نظر من حداكثر 4 ساعت تمرین در روز به شرط آنكه تمرینات صحیح و مؤثر باشند كافی است و لزومی به تمرین بیشتر نیست.

 

برخی از عوامل ایجاد استرس و فشار

1-تمرین طولانی مدت بدون وقفه و استراحت - علی الخصوص هنگام تمرین قطعات سریعی كه عضلات امكان تجدید قوا ندارند.

2-  تمرینات بیش از حد به دلیل ترس - معمولا زمانی رخ می دهد كه نوازنده باید كار جدیدی را در مدت زمان محدودی برای اجرا و یا امتحان آماده كند.

3- اعمال ناگهانی برنامه تمرینات سنگین بعد از ایجاد وقفه در تمرینات روتین. در صورتی كه برای مدتی ساز نزده اید، باید به تدریج به برنامه سنگین تمرینات برسید.

4- فرم نامناسب بدن و عدم نشستن صحیح پشت پیانو - عموما موجب احساس درد گردن، شانه ها و پشت میشود.

5- تكینیك اشتباه،‌ بویژه آنهایی كه موجب كشیدگی عضلات، وضعیت نامناسب مفاصل، عدم توازن بین ماهیچه های متقابل و وضعیت نامناسب تاندونها میشوند.

6- بلند كردن بیش از حد انگشتان.

7- خم كردن بیش از حد انگشتان به سمت داخل

8- فرم نامناسب مچ و خارج  شدن آن از محدوده مجاز حركتی- خیلی بالا ( فشار بر روی عضله باز كننده) خیلی پایین ( فشار بر رئی عضله جمع كننده).

9- حركت جانبی بیش از حد مچ و یا انحراف زند زیرین.

10- مچ بدون تحرك

11- باز كردن بیش از حد انگشتان

12- تاثیر نمونه كار سایر پیانیستها بر روی نوازنده

13-خطر ناشی از  این موضوع كه نوازنده انتظار دارد همانند یك پیانیست دیگر بتواند تمرین یا اثر مشخصی را در مدت زمانی مشابه با او كامل كند.

 14- انتظار اجرای بیش از حد توان - نظیر اجرای پشت سر هم و بدون وقفه تمام اتودهای شوپن. این گونه انتظارات برای هر پیانیستی ممكن نیست و به میزان استقامت و ساختار بدن بستگی دارد. برخی از پیانیستها به طور طبیعی قدرتمندترند و حتی بدون داشتن تكنیك مناسب و فرم صحیح بدن بازهم بدون مشكل پیش میروند.

15- استانداردهای غیر واقعی و ناممكن كه ناشی از گوش دادن به نمونه های ضبط شده و دستكاری شده در استودیو است( مواردیكه خارج از عهده انسان است).

16- تفاوتهای آناتومیك بدن نظیر تونل كارپال كوچك و یا اتصلات تاندونی سفت تر و بیشتر.

17- رفتار یكسان با تمامی هنرجویان و در خواست بی چون و چرا از هنرجویان برای اجرای تكنیكهای قدیمی و اشتباه.

18- اجرای قطعاتی كه با شرایط فیزیكی نوازنده متناسب نباشد. به عنوان مثال كشش های بیش از حد به همراه نوانس fff در آثار راخمانینف و برامس. كشیدگی انگشتان به همراه حركت یك انگشت در میان انگشتان كشیده شده (‌نظیر اثر  The Erl King شوبرت و 6 راپسودی مجار فرانتز لیست). تكنیكهای معاصر نظیر اجرای آكوردهای خوشه ای  بوسیله مشت و یا ساعد. اجرای سریع نتهای تكراری بوسیله لبه جانبی دست كه موجب وارد آمدن فشار زیاد به مچ می شود.  در همه این شرایط از نواختن قطعه و یا عبارت مشكل خودداری كنید. در غیر اینصورت احتمال بروز آسیب دیدگی جدی وجود دارد.

19- تنشهای روحی و عصبی كه موجب اختلال در كار عضلات می شود.

20- نگرش تعصبی و با غیرت به تمرینات پیانو! بدون در نظر گرفتن جنبه های تفریحی و لذت بخش نوازندگی پیانو.

21- فشارهای ناشی از مسافرت طولانی مدت در تورهای كنسرت نوازندگان. مناسب نبودن محل استراحت، غذا، فشار ناشی از مسافرت هوایی.

22- ترس از اجرا و صحنه.

23- منتقدین موسیقی - و ترس از نقد منفی آنها كه عموما موجب استرس نوازندگان جوان و تازه كار میشود.

24- نحوه نگرش مدرس، والدین، دوستان- ترس از سرزنش مخاطبین.

25- تصور عالی بودن و اجرای بدون خطا - كه موجب می شود اغلب نوازندگانی كه به عنوان اكومپانیست‌(‌همراهی كننده)‌ اجرا میكنند قبل از كنسرت یا تمرین خود را گرم (آماده) نكنند. بسیاری از پیانیستهایی كه در اركسترهای مجلسی اجرا میكنند چنین تصور اشتباهی دارند.

26-  استرس ناشی از فعالیتهای جنبی و غیر مرتبط با موسیقی نظیر ورزش، باغبانی و ... .

 

روشهای جلوگیری از بروز ضایعات جسمی

1- گرم كردن قبل از تمرین و سرد كردن بعد از اجرا.

2-گرم كردن بوسیله تمرینات فیزیكی.

3- گرم كردن بوسیله آب داغ.

4- مطالعه و یادگیری ذهنی نت پیش از اجرا می تواند یكی از راههای گرم كردن باشد و مقدار زمان مورد نیاز برای تمرین فیزیكی را كاهش دهد.

5- به هنگام اجرا خنده بر لب داشته باشید. سعی كنید هر عبارت را همراه با لذت و خوشحالی بنوازید.

6- به هنگام تمرین نفس بكشید.

7- سعی كنید یكی از تكنیكهای كنترل ذهن و جسم نظیر یوگا، تای چی ،‌ الكساندر و یا Feldenkreis را فرا بگیرید.

8- ورزش كنید( ورزشهای كم برخورد نظیر شنا و دوچرخه سواری بسیار مناسب هستند)‌ تا استقامت بیشتری داشته باشید. وزنه برداری و ورزشهای سنگین میتواند موجب عدم توازن ماهیچه ها شود. بهتر است از ورزشهای هوازی كه موجب بهبود كارآیی قلب و شش میشود استفاده كنید.

9- در حین تمرین به خودتان استراحت بدهید و با انجام چند حركت كششی ساده (نظیر باز كردن دستها) كه موجب كشش عضلات بخشهای ثابت بدن مثل عضلات پشت و گردن  میشود از یكنواختی و سكون این عضلات جلوگیری كنید.

 

نحوه نشستن صحیح و فرم مناسب بدن

 1-  از صندلی هایی كه قابلیت تنظیم ارتفاع دارند استفاده نمائید.

2- ارتفاع صندلی باید به گونه ای تنظیم شود كه ران پا شیب بسیار ملایمی به سمت زانوها داشته باشد. در این وضعیت ستون فقرات در بهترین وضعیت قرار میگیرد.

3-  بازو باید هم سطح با كلاویه ها باشد. در این حالت مچ در میانه محدوده حركتی خود قرار میگیرد. این وضعیت ممكن است در برخی از افراد با توجه به ساختار اندامها كمی متفاوت باشد.

4- توجه داشته باشید تنظیم هم زمان شیب ملایم در ران و هم ارتفاع كردن بازو با سطح كلید ها با توجه به این موضوع كه تنها ارتفاع صندلی قابل تغییر است كمی دشوار و در بعضی مواقع غیر ممكن است. بنابراین بسیاری از پیانیست ها سعی میكنند بهترین وضعیت ممكن را با توجه به ساختار فیزیكی بدنشان در نظر بگیرند. در برخی از پیانو ها امكان افزایش ارتفاع پیانو و همچنین كاهش ارتفاع پدالها وجود دارد.

5-  فرم مناسب بدن موجب میشود كه همه مفاصل در وضعیت مناسب و در محدوده مجاز حركتشان فعالیت كنند.

 

 تكنیك تمرین

1- در طول تمرین سعی كنید قطعه یا عبارت مورد تمرین را عوض كنید تا وضعیت عضلات تغییر كرده و یا بتوانند استراحت كنند.

2- گامها و آرپژ ها را حداكثر به مدت 10 دقیقه تمرین كنید و پس از آن حتما تمرینات سبكی كه فشار و كشش به عضلات وارد نمی كنند را انجام دهید. این مساله در مورد قطعات دشواری كه موجب كشش عضلات میشوند نیز باید مدنظر قرار گیرد.

3- از یك زمان سنج و یا ساعت برای كنترل مدت زمان تمرینات خود استفاده كنید. این زمان میتواند 10 ، 20  و یا حداكثر 30 دقیقه، بسته به نوع قطعه  ادر نظر گرفته شود. بهتر است هیچ گاه بیش از 30 دقیقه تمرین نكنید.

4- در حین تمرین چندین بار از پشت ساز بلند شوید و چند حركت كششی و یا relaxation (نظیر حركات تای چی و گریندا)  انجام دهید.

5- از تمرین ذهنی استفاده كنید. بیشترین مشكل در فراگیری قطعات جدید بحث تحلیل قطعه است كه موجب میشود ساختار موسیقیای قطعه در ذهن ما مجسم شود. این موضوع علی الخصوص در مواقعی كه زمان كمی برای آماده كرده قطعه داریم بسیار حیاتی است. چرا كه تمرین بیش از حد در مدت محدود میتواند موجب آسیب دیدگی شود.

6- دانش و اطلاعات خود را در خصوص مسائلی نظیر باس شیفره، بداهه نوازی و دشیفر ارتقاء دهید. این اطلاعات نیاز شما را به تمرینات فیزیكی بر روی ساز كاهش می دهد و میتواند در پیشگیری از آسیب های جسمی موثر باشد.

7- تمرین خلاصه قطعات می تواند بسیار مفید باشد و موجب صرفه جویی در زمان شود.

8- قبل از شروع تمرین،‌ برای خود مشخص كنید كه چه چیزهای را تمرین خواهید كرد(‌ تمرین خود را از قبل برنامه ریزی كنید).

9- نیازی نیست كه همیشه تمرین را از اولین میزان قطعه شروع كنید. بخشهایی از قطعه كه لازم است هر روز تمرین كنید را برای خودتان مشخص كنید و همچنین میزانهایی كه روان هستید را نیز بر روی قطعه علامت گذاری كنید.

10- وقت اصلی تمرین را برای اجرای قسمتهای مشكل قطعه صرف كنید. بهترین زمان معمولا 20 دقیقه اول تمرین یك روز است، چرا كه ذهن شما آمادگی بیشتری دارد. اغلب هنرجویان تازه كار این زمان را به  نواختن قطعات مورد علاقه شان كه در گذشته فرا گرفته اند و به خوبی آنها را اجرا میكنند اختصاص میدهند و لذا به هنگام مواجهه با مشكلات قطعه جدید ذهنی خسته و غیر آماده دارند.

11- برای اجرای هر عبارتی كه در قطعه می بینید  تكنیك و روش مناسبی را در نظر بگیرید تا در اجرای آن موفق باشید. تمرین بدون فكر معمولا به نتیجه نرسیده و یا نیاز به تكرار  بسیار دارد.

 

كسب استقامت

افزایش استقامت نوازنده در گرو تمرینات منظم او است و شامل تمرینات اجرایی پشت ساز و نیز  تمریناتی غیر از تمرین نوازندگی است! نوازنده می بایستی زمان مناسبی از وقت خود را در روز صرف انجام تمرینات ایروبیك نماید. ورزشهای سنگین به هیچ عنوان توصیه نمیشود، چرا كه موجب عدم توازن در عضلات میشود.

 

اجرای تكنیك ها

1- اجرای هر تكنیكی بایستی از نظر شرایط ارگونومیك و مطابقت آن با اصول بیومكانیكی بدن بررسی شود. هر چه كه استاد مجربتان به شما میگوید را بلافاصله اجرا نكنید! حتی اگر او از اتریش فارق التحصیل شده باشد!!!

2- وضعیت و شرایط بدنی از شخصی به شخص دیگر متفاوت می باشد. لذا ممكن است شما نتوانید تكنیكی را درست شبیه یك پیانیست دیگر اجرا كنید. پس در اجرای تكنیك تفاوتهای جسمی خود را در نظر بگیرید.

3- انجام تكنیك بدون فشار و تلاش، بیشترین بازدهی را خواهد داشت.

 

كاهش استرس و فشار

1- در نظر گرفتن راهكارهای مناسب برای غلبه بر استرس نظیر متد "بازی درونی" (inner game).

2-  این احتمال را در نظر بگیرید كه ممكن است شما  كاملترین و بهترین پیانیست نباشید!

3- بهتر است انتظار كامل بودن و بی نقص بودن را از یكدیگر نداشته باشیم(خیلی ایده آل فكر نكینم) - ما پیانیستها باید پشتیبان همدیگر باشیم! 

4- قبول كنیم كه توان ما در نوازندگی پیانو به نوعی با ریتم زندگی روزمره ما در ارتباط است. نوع غذایی كه میخوریم،‌ بروز بیماریها،‌ استرس های روحی، مسافرت ها و   ... همه و همه در توانایی نوازندگی ما دخیل هستند. پس شرایط بهتر زندگی میتواند توانایی ما را در نوازندگی افزایش دهد و برخی شریط نیز بر خلاف میل ما موجب افت كیفیت كار ما می شود.

5- انجام فعالیتهایی نظیر یوگا، تكنیك الكساندر، تای چی و ایروبیك.

 

نكاتی كه باید پس از بروز آسیب جسمی مدنظر قرار گیرند.

 1-پزشكان و فیزیو تراپ ها معمولا در صورت بروز آسیب به نوازندگان توصیه می كنند تا مجددا كار را با تمرینات بسیار كوتاه و افزایش تدریجی زمان تمرین از سر بگیرند ولی در اینجا باید بگویم در صورتی كه تكنیكهای مورد استفاده نوازنده صحیح نباشد، استفاده از آنها حتی برای مدت زمان بسیار كوتاه میتواند خطر ناك باشد. بهتر است پزشكان ما در خصوص تكنیكها و تمرینات پیانو اطلاعات  بیشتری را كسب كنند تا در ارائه راهكارهای درمانی هوشمندانه تر عمل كنند.

2- قطعات پیانو معمولا به گونه ای هستند كه فشار را بر روی یكی از دستها وارد میكنند. لذا تمرین جداگانه دستها می تواند موجب شود كه پیانیست تمركز بهتری برای اجرای تكنیكی خاص داشته باشد.

3- اجرای برخی پاساژها از سونات هایدن در مقایسه با انودهای لیست میتواند فشار بیشتری به دستها وارد كند(‌به عنوان مثال میتوان  اجرای فواصل سوم و گامهای سریع در موومان اول سونات انگلیسی هایدن را با آرپژهای ملایم و روان قطعات Waldesrauschen و Harmonies du soir لیست مقایسه نمود). البته این را هم باید گفت كه اجرای صحیح قطعاتی نظیر راپسودی مجار شماره 5 و Vallée d’Obermann  بدون ریلكس بودن كامل نوازنده امكانپذیر نمی باشد.

  معمولا تكنیكهای متعددی برای مواجه با این قطعات وجود دارد و اتخاب تكنیك مناسب بایستی بر اساس ارگونومی بدن و ویژگیهای جسمی نوازنده صورت گیرد.

 

 دسته بندی تكنیكها

در ادامه لیستی از تكنیكها بر حسب سختی و استرسی كه به نوازنده وارد میكند ذكر شده است كه به ترتیب افزایش دشواری اجرا لیست شده اند و مثالهایی نیز برای علاقه مندان ذكر شده است. البته بدیهی است كه میزان استرس و فشار در هر یك از تكنیكها با افزایش سرعت و قدرت (نوانس)‌ افزایش می یابد.

1- اجرای نرم و كند نتهای ساده و یا آكوردها - پرلود می مینور  و سی مینور شوپن.

2-اجرای نرم و كند نتها و استفاده از الگوهای مختلف گام، آرپژ و  باس آلبرتی- موومانهای كند سوناتهای موتسارت و كلمنتی.

3- آرپژهای نرم در هر دو دست- دستها به كمك استفاده از پدال بر روی كلاویه ها شناور می شود- اغلب نكتورنها و همچنین قطعه Andante Spianato  اثر شوپن .

4- اجرای آكوردها با سرعت متوسط- واریاسیون شماره 20 از  Variations and Fugue on Theme by Handel اثر برامس.

5-اجرای اكتاوها با سرعت متوسط - واریاسیون شماره 9 از Handel Variations اثر برامس،  موومان اول سونات لاماژور موتسارت K331

6- پاساژهای گام وار و استفاده از  آكومپانیمان باس آلبرتی- سرعت متوسط- با شدت p تا mf - موومانهای ابتدایی و انتهایی سوناتین های كلمنی و برخی از سونات های موتسارت.

7- پاساژهای گام وار و آكومپانیمان با استفاده از الگوی باس آلبرتی با سرعت بالاتر- موومانهای ابتدایی و انتهایی سوناتهای موتسارت.

8-اجرای قوی و كند آكوردها - پرلود دو مینور شوپن.

9- اجرای اكتاوها و آكوردها با سرعت بالا - همانند اثر Wanderer Fantasia شوبرت-  بالاد اپوس 118 شماره 3 برامس؛ تم اصلی راپسودی اپوس 119 شماره 4 برامس.

10- تركیبی از گامها،‌ آكوردها، تریل و آرپژ ها با سرعت های مختلف- موومانهای ابتدایی و انتهایی اغلب سوناتهای بتهوون نظیر والدشتاین و آپوسیوناتا.

11- حركت سریع انگشان - پرلود سی بمل مینور، اسكرتزو سی مینور و فانتزی Impromptu شوپن.

12-سومها و ششم های دوبل - اتود سل دیز  مینور شوپن؛ توكاتا اثر شومان؛ واریاسیون شماره 14 از Handel Variations اثر برامس؛ واریاسیون 1و 2 از كتاب اول Paganini Variations اثر برامس.

13- نتهای تكراری - سونات ر مینور اثر اسكارلاتی؛ موومان آخر از  پیانو تریوی می بمل اثر شوبرت؛‌ Alborada del Grazioso اثر راول.

14- پرش های بلند بین نتهای ساده و كشیدگی دست - واریاسیون 24 از “Rhapsody on a Theme of Paganini” اثر راخمانینف؛ میزان های آغازین La Campanella  اثر لیست.

15- اجرای ترمولو وار الگوهای آكوردی و اكتاوهای شكسته - Piu Allegro از فانتزی دو مینور موتسارت k475؛  میزانهای51-57  موومان اول سونات آپوسیوناتا و همچنینی coda از فینال كنسرتو پیانوی شماره 3 اثر بتهوون.

16- تكرار سریع اكتاوها و آكوردها- Erl König اثر شوبرت؛‌ 6 راپسودی مجار اثر لیست؛‌ فینال سونات آپوسیوناتا اثر بتهوون؛ توكاتا اثر شوپن(شامل تكرار اكتاوها  است).

17- پرش های بلند بین اكتاوها و آكوردها-  كنسرتو سی بمل برامس؛‌ كادانس از كنسرتو لامینور شومان؛‌ واریاسیون شماره 25 از Handel Variations اثر برامس؛ كاپریچیو اپوس 116 شماره 1 اثر برامس.

 

  • آخرین ویرایش در دوشنبه, 11 مرداد 1395 ساعت 08:15
  • 1 نظر
محسن جوزی

آهنگساز و پیانیست.

 

مطالب مرتبط

1 نظر